Αθανάσιος Κωνσταντέλιας
MD MPH  
Νευροχειρουργός

Τι είναι οι όζοι (κήλες) του Schmorl;

 

Ο όζος του Schmorl αναφέρεται σε έναν τύπο κήλης του μεσοσπονδυλίου σπονδυλικού δίσκου, που περιλαμβάνει την προβολή του μαλακού τμήματος του μεσοσπονδύλιου δίσκου στους παρακείμενους σπονδύλους.

 

Η σπονδυλική στήλη αποτελείται από μια σειρά οστών που ονομάζονται σπόνδυλοι, καθένα από τα οποία χωρίζεται από το επόμενο με έναν μεσοσπονδύλιο δίσκο, ο οποίος είναι ένα κομμάτι ινώδους χόνδρου που λειτουργεί ως αμορτισέρ των κραδασμών. Κάθε μεσοσπονδύλιος δίσκος αποτελείται από δύο μέρη: έναν σταθερό αλλά εύκαμπτο εξωτερικό ινώδη δακτύλιο και ένα εσωτερικό κέντρο που μοιάζει με γέλη και ονομάζεται πηκτοειδής πυρήνας. Μεταξύ του μεσοσπονδύλιου δίσκου, των άνω και κάτω επιφανειών των σπονδύλων βρίσκονται οι σπονδυλικές τελικές πλάκες, οι οποίες διαχωρίζουν το οστό από τον ίδιο το δίσκο και τον εμποδίζουν να εισέλθει στους παρακείμενους σπονδύλους.

 

 

Μια κήλη μεσοσπονδυλίου δίσκου συμβαίνει όταν μία ρήξη στον εξωτερικό, ινώδη δακτύλιο του δίσκου επιτρέπει στον πηκτοειδή πυρήνα να επεκταθεί πέρα από τον εκφυλισμένο εξωτερικό δακτύλιο. Στις περισσότερες κήλες μεσοσπονδυλίου δίσκου, ο δίσκος που έχει υποστεί κήλη ολισθαίνει πλευρικά σε κάθε πλευρά της σπονδυλικής στήλης, προκαλώντας τη γνωστή κήλη μεσοσπονδύλιου δίσκου. Στην περίπτωση του όζου του Schmorl, η δισκοκήλη αυτή ολισθαίνει προς τα κάτω ή προς τα πάνω στους παρακείμενους σπονδύλους μέσω ενός χάσματος προκαλώντας ενδοσπονδυλική δισκοκήλη. 

 

Αν και οι όζοι του Schmorl μπορούν να αναπτυχθούν οπουδήποτε στη σπονδυλική στήλη, εμφανίζονται κυρίως στην άνω οσφυϊκή μοίρα της σπονδυλικής στήλης. 

​

Πόσο συχνοί είναι οι όζοι του Schmorl;

 

Οι όζοι του Schmorl είναι αρκετά συχνοί στο γενικό πληθυσμό, επηρεάζοντας τόσο τα νεαρά όσο και τα ηλικιωμένα άτομα. Η κλινική τους σημασία δεν είναι ακόμη σαφής, αλλά αρκετές μελέτες υποδηλώνουν ότι μπορεί να είναι ενδεικτικοί του φυσικού εκφυλισμού της σπονδυλικής στήλης που συμβαίνει με την πάροδο του χρόνου.

​

Από τι προκαλείται ο όζος του Schmorl;

 

Η ακριβής αιτία του όζου του Schmorl δεν είναι πλήρως κατανοητή. Ωστόσο, πιστεύεται ότι ορισμένοι όζοι του Schmorl μπορεί να εμφανιστούν όταν κάθετες δυνάμεις (π.χ. περπάτημα, ορθοστασία, προσγείωση από άλμα σε ύψος κ.λπ.) προκαλούνται μέσω μιας εξασθενημένης σπονδυλικής τελικής πλάκας, προκαλώντας την προβολή εντός του μεσοσπονδύλιου δίσκου. Υπάρχουν διάφοροι παράγοντες που μπορούν να συμβάλουν στην αποδυνάμωση της σπονδυλικής τελικής πλάκας, συμπεριλαμβανομένων των δομικών διαταραχών της σπονδυλικής στήλης, των μεταβολικών διαταραχών των οστών (π.χ. οστεοπόρωση), των λοιμώξεων και των όγκων. Σε νεαρά άτομα, οι όζοι Schmorl μπορεί να εμφανιστούν ως αποτέλεσμα νεανικής κύφωσης (επίσης γνωστής ως νόσος του Scheuermann), μιας κατάστασης κατά την οποία οι σπόνδυλοι παραμορφώνονται δομικά και αποκτούν σφηνοειδές σχήμα για ασαφή λόγο.

 

Επιπλέον, ο εκφυλισμός του μεσοσπονδύλιου δίσκου, που προκαλείται από την προχωρημένη ηλικία ή από επανειλημμένα τραύματα στη σπονδυλική στήλη, μπορεί επίσης να αυξήσει τον κίνδυνο εμφάνισης όζων του Schmorl, ακόμη και αν δεν υπάρχει εξασθενημένη σπονδυλική τελική πλάκα.

​

Ποια είναι τα σημεία και τα συμπτώματα του κόμβου Schmorl;

 

Σε γενικές γραμμές, οι όζοι του Schmorl είναι ασυμπτωματικοί, δηλαδή δεν παρουσιάζουν κανένα σύμπτωμα. Στην πραγματικότητα, τα περισσότερα άτομα δεν γνωρίζουν ότι έχουν όζο του Schmorl. Οι όζοι συχνά ανακαλύπτονται τυχαία σε απεικονιστικές μελέτες (π.χ. ακτινογραφία, αξονική τομογραφία ή μαγνητική τομογραφία) που πραγματοποιούνται για άλλα ιατρικά προβλήματα. 

 

Είναι ο όζος Schmorl επώδυνος;

​

Οι όζοι του Schmorl είναι συνήθως ανώδυνοι, αλλά μερικές φορές μπορεί να οδηγήσουν σε πόνο στη μέση λόγω φλεγμονής ή οίδημα του περιβάλλοντος σπονδυλικού οστού. Πιο σπάνια, οι όζοι του Schmorl μπορεί να μολυνθούν ή να προκαλέσουν ερεθισμό των νεύρων που διατρέχουν τη σπονδυλική στήλη, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε πόνο που ακτινοβολεί στο πόδι, μούδιασμα ή μυϊκή αδυναμία.

 

Πώς διαγιγνώσκεται ο όζος Schmorl;

 

Οι όζοι του Schmorl μπορούν να ανιχνευθούν με διάφορες διαγνωστικές απεικονιστικές τεχνικές, αλλά η μαγνητική τομογραφία (MRI) είναι συχνά το διαγνωστικό εργαλείο εκλογής. Σε μια μαγνητική τομογραφία, οι όζοι του Schmorl εμφανίζονται ως μικρά, οστικά ελλείματα της σπονδυλικής πλάκας που περιέχουν την κήλη του μεσοσπονδυλίου δίσκου. Οι επώδυνοι όζοι του Schmorl μπορούν να αξιολογηθούν περαιτέρω με τη δισκογραφία, μια διαγνωστική διαδικασία που χρησιμοποιείται για να διαπιστωθεί εάν ο μεσοσπονδύλιος δίσκος είναι η πραγματική πηγή του πόνου στην πλάτη. Περιστασιακά, οι όζοι του Schmorl μπορούν επίσης να εντοπιστούν σε ακτινογραφία της σπονδυλικής στήλης ή μέσω αξονικής τομογραφίας (CT).  

 

Ποια είναι η διαφορά μεταξύ του οξέος και του χρόνιου όζου του Schmorl;

 

Η πλειονότητα των όζων που εντοπίζονται στον γενικό πληθυσμό είναι χρόνιοι ή μακροχρόνιοι. Οι χρόνιοι όζοι Schmorl είναι συνήθως ανώδυνοι και βρίσκονται σε κατά τα άλλα υγιείς σπονδύλους. Από την άλλη πλευρά, οι οξείς όζοι του Schmorl έχουν αιφνίδια εμφάνιση και συχνά σχετίζονται με πρόσφατο τραύμα ή τραυματισμό. Οι οξείς όζοι του Schmorl μπορούν να διακριθούν από τους χρόνιους κόμβους Schmorl σε μια μαγνητική τομογραφία από την παρουσία φλεγμονής του περιβάλλοντος σπονδυλικού οστού. 

​

Πώς αντιμετωπίζεται ο όζος του Schmorl;

 

Δεδομένου ότι οι περισσότεροι όζοι Schmorl είναι ανώδυνοι, η θεραπεία συχνά δεν είναι απαραίτητη. Οι επώδυνοι όζοι του Schmorl, από την άλλη πλευρά, μπορούν να αντιμετωπιστούν συντηρητικά με ξεκούραση στο κρεβάτι, στηρίγματα στην πλάτη και φάρμακα κατά του πόνου, όπως μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα (ΜΣΑΦ) ή ακεταμινοφαίνη. 

 

Εάν η συντηρητική θεραπεία δεν είναι αποτελεσματική, μπορεί να πραγματοποιηθεί χειρουργική θεραπεία για την αφαίρεση του κατεστραμμένου δίσκου και την ανακούφιση από τον πόνο. Κατα το χειρουργείο ο εκφυλισμένος μεσοσπονδύλιος δίσκος αφαιρείται και αντικαθίσταται με μόσχευμα. Το οστικό μόσχευμα αποκαθιστά το ύψος μεταξύ των δύο σπονδύλων και λειτουργεί ως γέφυρα για να προωθήσει τη σύντηξή τους σε ένα ενιαίο οστό. Σε ορισμένες περιπτώσεις, μπορεί να χρησιμοποιηθούν πρόσθετα υλικά, όπως μεταλλικές πλάκες και βίδες, για την παροχή μεγαλύτερης σταθερότητας κατά τη σπονδυλοδεσία. 

​

Ποια είναι τα πιο σημαντικά στοιχεία που πρέπει να γνωρίζετε για τον όζο του Schmorl;

 

Οι όζοι του Schmorl είναι μια κοινή κήλη μεσοσπονδυλίου δίσκου κατά την οποία ο μαλακός ιστός του μεσοσπονδύλιου δίσκου διογκώνεται στους παρακείμενους σπονδύλους μέσω ενός ελλείμματος της ακρολοφίας. Οι όζοι του Schmorl παρατηρούνται συνήθως στην άνω οσφυϊκή μοίρα της σπονδυλικής στήλης και συχνά ανακαλύπτονται τυχαία σε απεικονιστικές μελέτες. Στις περισσότερες περιπτώσεις, οι όζοι του Schmorl είναι ασυμπτωματικοί, αλλά σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να οδηγήσουν σε πόνο στη μέση λόγω φλεγμονής του περιβάλλοντος οστού. Η διάγνωση των όζων του Schmorl επιτυγχάνεται συνήθως μέσω μαγνητικής τομογραφίας (MRI). Οι περισσότεροι όζοι του Schmorl είναι ανώδυνοι και δεν απαιτούν καμία ιατρική θεραπεία.

​

​